Ecologische en/of sociale kenmerken (E/S-kenmerken)

Had dit financiële product een duurzame beleggingsdoelstelling?

Nee, dit product promootte E/S-kenmerken, maar heeft niet duurzaam belegd.

In hoeverre is voldaan aan de ecologische en/of sociale kenmerken die dit financiële product promoot?

De pensioenregeling van Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW) heeft zowel ecologische (milieu-) als sociale kenmerken (aspecten) van beleggen en ondernemen gepromoot. Met promoten van milieu- en sociale kenmerken bedoelen wij dat wij die kenmerken tot doel hebben, uitdragen en willen bevorderen.

Gedurende het afgelopen jaar hebben wij milieukenmerken gepromoot die bijdragen aan het beperken van klimaatverandering en hebben we ons ingezet voor meer biodiversiteit dus meer verscheidenheid aan levensvormen op verschillende plekken (binnen een gegeven ecosysteem).

Daarnaast hebben wij sociale kenmerken gepromoot die bijdragen aan het verbeteren van de mensenrechten en arbeidsomstandigheden, het bestrijden van corruptie, meer voedsel- en waterzekerheid en een betere gezondheid.

Deze kenmerken zijn in het afgelopen jaar nagestreefd door:

• Het toepassen van een verantwoorde basis op onze beleggingen

• Onze inzet voor een duurzame wereld

Het toepassen van een verantwoorde basis op onze beleggingen

Dit doen we door minimumeisen te stellen aan ondernemingen waarin we ons pensioenvermogen beleggen. We hebben ondernemingen met producten en activiteiten die we onvoldoende bij ons vinden passen uitgesloten. Daarnaast is onderzoek gedaan naar het gedrag van ondernemingen op basis van internationale standaarden omtrent mensenrechten en milieu. Op basis van dit onderzoek zijn ondernemingen uitgesloten of is in gesprek gegaan met deze ondernemingen om duurzaamheid te stimuleren (engagement).

Gedurende de rapportage periode heeft PFZW in 6 ondernemingen belegd die zijn uitgesloten op basis van niet passende producten, activiteiten of gedrag. Deze beleggingen zijn het gevolg van operationele fouten in de uitvoering van de beleggingen of indien al belegd was in het bedrijf toen het is toegevoegd aan de lijst met uitgesloten ondernemingen. Deze posities zijn binnen 1 tot 5 werkdagen weer verkocht. Drie beleggingen zijn later verkocht in verband met beperkte liquiditeit. Een van deze posities is niet verkocht wegens beperkte liquiditeit. Dit betrof een private equity belegging. Gedurende het jaar zijn Russische en Wit-Russische beleggingen afgebouwd voor zover mogelijk. Niet afgebouwde posities zijn in quarantaineportefeuilles geplaatst.

De naleving van de uitsluitingen en onderzoek naar gedrag van ondernemingen is gemeten aan de hand van duurzaamheidsindicatoren 1 tot en met 7. De rapportage over deze duurzaamheidsindicatoren is opgenomen in de volgende vraag.

Onze inzet voor een duurzame wereld

We hebben ons ingezet voor een duurzame wereld door beleggingen te selecteren die een positieve invloed hebben op de specifieke aandachtsgebieden “Mens & Gezondheid” en “Klimaat”. Daarnaast hebben we duurzaamheid aangespoord binnen ondernemingen door als aandeelhouder invloed uit te oefenen via stemmen en betrokkenheid (engagement).

Eind 2022 was 21,8% van het totaal belegde vermogen belegd in projecten die bijdragen aan de duurzame ontwikkelingsdoelen van de VN. Een deel van dit vermogen heeft in 2022 bijgedragen aan de specifieke aandachtsgebieden “Mens & Gezondheid” en “Klimaat”. Aan deze aandachtsgebieden zijn specifieke SDG’s gekoppeld.

Binnen de beursgenoteerde aandelen- en bedrijfsobligatieportefeuilles is gestuurd op CO₂-intensiteit. De rapportage over de CO₂-uitstoot en CO₂-intensiteit van de beleggingen in deze portefeuilles is opgenomen in de volgende vraag. Engagement is gevoerd met ondernemingen die actief zijn in de fossiele brandstoffen en voor een aanzienlijk deel van de beleggingen in vastgoed en infrastructuur bestaat de doelstelling om te voldoen aan het Klimaatakkoord van Parijs.

De naleving van deze activiteiten is gemeten aan de hand van duurzaamheidsindicatoren 8 tot en met 13. De rapportage over deze duurzaamheidsindicatoren is opgenomen in de volgende vraag.

Hoe hebben de duurzaamheidsindicatoren gepresteerd?

Om te bepalen of en in welke mate wij die milieu- en sociale kenmerken hebben bereikt in het afgelopen jaar, gebruikt PFZW zogenoemde duurzaamheidsindicatoren. Dit zijn meetbare aspecten (graadmeters) van duurzaamheid.

Wij gebruiken de volgende duurzaamheidsindicatoren om te bepalen hoe de beleggingen van PFZW hebben gepresteerd ten aanzien van de gepromote milieu- en sociale kenmerken. Daarin maken wij een onderscheid tussen de Verantwoorde basis en de Duurzame wereld.

• * Scope 1 betreft de directe uitstoot van eigen bronnen of bronnen binnen beheer van het bedrijf en scope 2 betreft indirecte uitstoot door de opwekking van ingekochte of verbruikte energie.
• ** Gebaseerd op het OESO-screen door middel van de uitsluitingenlijst die twee keer per jaar wordt geactualiseerd.
• *** Voor zover data beschikbaar is.

… en in vergelijking met voorafgaande perioden?

Een vergelijking van de duurzaamheidsindicatoren zal worden opgenomen wanneer deze rapportage meer dan een keer is verstrekt. Dit zal voor het eerst het geval zijn bij het jaarverslag van PFZW over het jaar 2023.

Wat waren de doelstellingen van de duurzame beleggingen die het financiële product gedeeltelijk heeft gedaan en hoe droeg de duurzame belegging bij tot die doelstellingen?

Deze vraag is niet van toepassing op PFZW.

PFZW heeft milieu- en sociale kenmerken gepromoot en gestreefd naar duurzaamheid in haar beleggingsbeleid. PFZW had echter geen doelstelling in 2022 om beleggingen te doen die duurzaam zijn volgens de definitie van duurzame beleggingen in de Europese regelgeving.

Hoe hebben de duurzame beleggingen die het financiële product gedeeltelijk heeft gedaan geen ernstige afbreuk gedaan aan ecologische of sociale duurzame beleggingsdoelstellingen?

Deze vraag is niet van toepassing op PFZW. Wij verwijzen hiervoor naar het antwoord op de vorige vraag.

Hoe is rekening gehouden met de indicatoren voor ongunstige effecten op duurzaamheidsfactoren?

Deze vraag is niet van toepassing op PFZW. Wij verwijzen hiervoor naar het antwoord op de vorige vraag.

Waren duurzame beleggingen afgestemd op de OESO-richtsnoeren voor multinationale ondernemingen en de leidende beginselen van de VN inzake bedrijfsleven en mensenrechten? Details:

Deze vraag is niet van toepassing op PFZW. Wij verwijzen hiervoor naar het antwoord op de vorige vraag.

Hoe is in dit financiële product rekening gehouden met de belangrijkste ongunstige effecten op duurzaamheidsfactoren?

PFZW heeft in het afgelopen jaar rekening gehouden met een aantal belangrijkste ongunstige effecten door minimumeisen te stellen aan ondernemingen en overheden waaraan we ons pensioenvermogen toevertrouwen. Die minimumeisen betreffen wat de ondernemingen maken (het product) en hoe ondernemingen en landen handelen (gedrag). Op basis hiervan beleggen wij niet in bepaalde ondernemingen en overheden, die een negatieve invloed op duurzaamheidsfactoren hebben. Daarnaast wordt de dialoog aangegaan met ondernemingen, wordt gestemd op aandeelhoudersvergaderingen over duurzaamheidsonderwerpen en heeft PFZW een CO₂-reductiedoelstelling.

Middels de geldende uitsluitingen, CO₂-reductiedoestelling en het engagement beleid is rekening gehouden met de volgende ongunstige effecten op duurzaamheidsfactoren: broeikasgasemissies, broeikasgasintensiteit, de blootstelling aan ondernemingen actief in de sector fossiele brandstoffen en intensiteit van het energieverbruik per sector met grote klimaateffecten.

Middels de geldende uitsluitingen is ook rekening gehouden met de blootstelling aan controversiële wapens. Met de uitsluiting van tabaksproducenten is ook rekening gehouden met het thema gezondheid.

Bij de uitvoering van het stembeleid is rekening gehouden met de genderdiversiteit van de raad van bestuur.

Door het onderzoek op beleggingen op basis van OESO-richtsnoeren en VN-principes en engagement is rekening gehouden met de volgende ongunstige effecten op duurzaamheidsfactoren: schendingen van de beginselen van het VN Global Compact of van de OESO-richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen.

PFZW heeft ook een verklaring gepubliceerd op de website over hoe rekening wordt gehouden met de belangrijkste ongunstige effecten van beleggingen op duurzaamheidsfactoren. Op jaarbasis zal gerapporteerd worden over een aantal duurzaamheidsfactoren in deze verklaring op de website. De verklaring zal halverwege 2023 over het jaar 2022 geactualiseerd worden.

Wat waren de grootste beleggingen van dit financiële product?

Onderstaand overzicht betreft de 15 grootste beleggingen van PFZW per 31-12-2022. De grootste beleggingen van PFZW zijn beleggingsfondsen. Deze beleggingsfondsen beleggen door in ondernemingen, projecten, hypotheken en landen.

Wat was het aandeel duurzaamheidsgerelateerde beleggingen?

PFZW belegt de pensioenpremies in veel verschillende beleggingscategorieën, zoals aandelen, obligaties, vastgoed, private equity, infrastructuur en leningen. Hieronder is aangegeven welke beleggingscategorieën (soorten beleggingen) zijn afgestemd op de gepromote milieu en sociale kenmerken.

Van het vermogen is 75,2% zodanig belegd dat daarmee milieu- en sociale kenmerken worden gepromoot. 24,8% voldoet niet aan de milieu- en sociale kenmerken. In de volgende vraag is een grafische weergave van de activa-allocatie per 31-12-2022 opgenomen.

Hoe zag de activa-allocatie eruit?

#1 Afgestemd op E/S kenmerken omvat de beleggingen van het gebruikte financiële product om te voldoen aan de ecologische of sociale kenmerken die het financiële product promoot.

#2 Overige omvat de overige beleggingen van het financiële product die niet zijn afgestemd op de ecologische of sociale kenmerken en die evenmin als duurzame belegging kwalificeren.

De categorie #1 Afgestemd op E/S kenmerken omvat:

• Subcategorie #1ADuurzaam omvat  duurzame beleggingen met ecologische of sociale doelstellingen.

• Subcategorie #1B Overige E/S kenmerken omvat beleggingen die zijn afgestemd op de ecologische of sociale kenmerken die niet als duurzame belegging kwalificeren.

In welke economische sectoren werd belegd?

In hoeverre waren de duurzame beleggingen met een ecologische doelstelling afgestemd op de EU-taxonomie?

0,0%

In de EU-taxonomie is uitgebreid beschreven welke activiteiten bijdragen aan een van de door de wetgeving bepaalde milieudoelstellingen. PFZW had geen duurzame beleggingen met een milieudoelstelling afgestemd op de EU-taxonomie tot doel gedurende het jaar 2022. Daarom is door PFZW ook niet gestuurd op beleggingen die zijn afgestemd op de EU-taxonomie.

Het milieu en de beperking van klimaatverandering zijn wel belangrijke thema’s voor PFZW. Met deze onderwerpen wordt rekening gehouden in de beleggingen door middel van de CO₂-reductiedoelstelling van PFZW. Echter is nog niet inzichtelijk gemaakt in hoeverre de beleggingen van PFZW concreet zijn afgestemd op de EU-taxonomie.  Dit heeft onder andere te maken met dat een zeer beperkt aantal ondernemingen heeft gerapporteerd over de afstemming van de economische activiteiten op de EU-taxonomie.

Heeft het financiële product belegd in activiteiten in de sectoren fossiel gas en/of kernenergie die aan de EU-taxonomie voldoen?

Nee, activiteiten in de sectoren fossiel gas en/of kernenergie zullen alleen aan de EU-taxonomie voldoen indien zij bijdragen aan het beperken van de klimaatverandering (“klimaatmitigatie”) en geen ernstige afbreuk doen aan de doelstellingen van de EU-taxonomie – zie de toelichting in de linkermarge. De uitgebreide criteria voor economische activiteiten in de sectoren fossiel gas en kernenergie die aan de EU-taxonomie voldoen, zijn vastgesteld in Gedelegeerde verordening (EU) 2022/1214 van de Commissie.

De onderstaande diagrammen geven in het groen het percentage op de EU-taxonomie afgestemde beleggingen. Er is geen geschikte methode om te bepalen in hoeverre staatobligaties (alle blootstellingen aan overheden) op de taxonomie zijn afgestemd. Daarom geeft het eerste diagram de mate van afstemming voor alle beleggingen van het financiële product inclusief staatsobligaties, terwijl het tweede diagram alleen voor de beleggingen van het financiële product in andere producten dan staatsobligaties aangeeft in hoeverre die op de taxonomie zijn afgestemd.

• Noot:  Het diagram rechts vertegenwoordigt x% van de totale beleggingen.

• 1   Op taxonomie afgestemd betreft de categorieën fossiel gas, kernenergie en overig (geen fossiel gas en kernenergie).

Wat was het aandeel beleggingen in transitie- en faciliterende activiteiten?

0,0%. PFZW had geen duurzame beleggingen met een milieudoelstelling afgestemd op de EU-taxonomie tot doel gedurende het jaar 2022.  

Hoe verhield het percentage op de EU-taxonomie afgestemde beleggingen zich tot eerdere referentieperiodes?

Een vergelijking van het percentage beleggingen dat is afgestemd op de EU-taxonomie zal worden opgenomen wanneer deze rapportage meer dan een keer is verstrekt. Dit zal voor het eerst het geval zijn bij het jaarverslag van PFZW over het jaar 2023.

Wat was het aandeel duurzame beleggingen met een ecologische doelstelling die niet op de EU-taxonomie waren afgestemd?

Niet van toepassing. PFZW had in het afgelopen jaar geen doelstelling om beleggingen te doen die duurzaam zijn volgens de definitie van de Informatieverschaffingsverordening.

Wat was het aandeel sociaal duurzame beleggingen?

Niet van toepassing. PFZW had in het afgelopen jaar geen doelstelling om beleggingen te doen die duurzaam zijn volgens de definitie van de Informatieverschaffingsverordening.

Welke beleggingen zijn opgenomen in “overige”? Waarvoor waren deze bedoeld en waren er ecologische of sociale minimumwaarborgen?

De overige beleggingen betreft de beleggingen in staatsobligaties in opkomende markten, contanten, derivaten en hypotheken. Deze beleggingen promoten om verschillende redenen geen milieu- of sociale kenmerken.

In de eerste plaats worden onze minimale duurzaamheidsnormen telkens aangescherpt. Dit betekent dat ook enkele beleggingen die in het verleden zijn gedaan, misschien niet meer aan de nieuwe minimumeisen voldoen. Want het is niet altijd mogelijk om de beleggingen direct te verkopen. Daarom worden de nieuwe minimum duurzaamheidsnormen stap voor stap aangepast. In delen van portefeuille waar nog niet wordt voldaan, onderzoeken wij  hoe we afscheid kunnen nemen van deze beleggingen zonder dat dit te veel risico oplevert en ten koste gaat van rendement.

In de tweede plaats zitten er een enkele financiële producten in onze portefeuille die (nog) geen milieu- of sociale kenmerken promoten. Deze producten zijn in onze portefeuille opgenomen om te voldoen aan onze pensioendoelstelling. Deze producten zorgen voor een evenwichtige portefeuille en voldoende risicospreiding. Derivaten werden gebruikt om financiële risico's mee af te dekken. Contanten werden gebruikt om te kunnen voldoen aan aangegane verplichtingen.

Vanwege de aard en kenmerken van deze producten is het (nog) niet mogelijk om te voldoen aan onze milieu- of sociale kenmerken. Er gelden geen ecologische of sociale minimumwaarborgen voor deze beleggingen.

Welke maatregelen zijn er in de referentieperiode getroffen om te voldoen aan de ecologische en/of sociale kenmerken?

Uitsluitingen

De uitsluitingslijst is gedurende de rapportageperiode driemaal geactualiseerd. Naast bestaande uitsluitingscriteria wordt er sinds dit jaar niet meer belegd in bedrijven die meer dan 1% van hun omzet behalen uit olie- en gasboring in het Noordpoolgebied. Ook zijn olie- en gasondernemingen toegevoegd aan de uitsluitingenlijst die geen reductiedoelstelling voor de emissie van broeikasgassen hebben. Daarnaast zijn ondernemingen uit Rusland en Wit-Rusland toegevoegd aan de uitsluitingenlijst.

Onderzoek naar het gedrag van ondernemingen

Tevens is er tweemaal een onderzoek uitgevoerd op het gedrag van ondernemingen ten aanzien van internationale standaarden. Bij dit onderzoek wordt beoordeeld of bedrijven voldoen aan OESO-richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen en Global Compact principes van de Verenigde Naties. Op basis van de OESO-screening zijn de zeer ernstige schenders en kleinere ondernemingen met ernstige schendingen uitgesloten. Met grotere ondernemingen met ernstige schendingen wordt engagement gevoerd om duurzaam gedrag te stimuleren.

Beleggen in specifieke aandachtsgebieden

Naast het financiële rendement berekenen we ook de impact van de beleggingen in de focus SDG’s die aansluiten op de focusgebieden in het Duurzaam beleggingsbeleid. In 2022 hebben wij een conservatievere methode ingevoerd om de SDI-blootstelling te berekenen door het exacte SDI-percentage van de inkomsten van de ondernemingen of projecten te gebruiken voor de beleggingscategorieën waarvoor deze gegevens beschikbaar zijn (onder andere beursgenoteerde aandelen en infrastructuur).

Focusgebied Mens & Gezondheid

Binnen het focusgebied Mens & Gezondheid is er belegd in ondernemingen die bijdragen aan de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen op geen honger (SDG2), goede gezondheid en welzijn (SDG3) en schoon water en sanitair (SDG 6). Waar relevant worden er case-by-case voorbeelden van deze beleggingen uitgelicht in het PFZW Duurzaam jaarbericht.

Focusgebied Klimaat

Verder heeft PFZW een volgende stap gemaakt in het kader van de CO₂-doelstelling door de beleggingen in meest CO₂-intensieve bedrijven in een aantal portefeuilles te verkopen en het geld te herinvesteren in minder CO₂-intensieve bedrijven. Met het nastreven van de CO₂-doelstelling beoogt PFZW bij te dragen aan het Klimaatakkoord van Parijs en COP26.

Daarnaast levert PFZW een bijdrage aan klimaatoplossingen door meer te beleggen in hernieuwbare energie of infrastructuur voor schone energie.

Stemmen

Op PFZW is ook het stembeleid (Global Voting Guidelines) van toepassing.  Duurzaamheidsonderwerpen zoals klimaatverandering, biodiversiteit, mensenrechten en gezondheid zijn onderdeel van de Global Voting Guidelines. In 2022 zijn de Global Voting Guidelines aangepast. Een van de aanpassingen heeft bijvoorbeeld betrekking op het thema klimaat.

Engagement

Daarnaast hebben engagement-inspanningen plaatsgevonden op verschillende thema’s zoals corporate governance, mensenrechten, klimaatverandering, ontbossing en schendingen van OESO-richtlijnen. PFZW heeft in de referentieperiode onder andere engagement gevoerd in samenwerkingsverband, zoals de beleggersinitiatieven  Climate 100+ en het Asia Transition Platform. Op het vlak van ontbossing wordt er gebruik gemaakt van satellietbeelden om bedrijven te identificeren die in verband gebracht worden met ontbossingsactiviteiten. Daarnaast zijn er gesprekken gevoerd met fossiele ondernemingen in de portefeuille van PFZW om de aansluiting met het Klimaatakkoord van Parijs aan de moedigen. Aan deze gesprekken zijn specifieke doelstellingen verbonden. PFZW zal op 1 januari 2024 alleen nog beleggen in fossiele bedrijven die een overtuigende en te controleren strategie hebben voor de energietransitie, in lijn met het Klimaatakkoord van Parijs. De bedrijven die niet voldoende stappen nemen om in lijn te komen met het Klimaatakkoord van Parijs worden verkocht. Met 170 ondernemingen in de portefeuille is er engagement gevoerd op een van bovengenoemde onderwerpen.

Hoe heeft dit financiële product gepresteerd ten opzichte van de referentiebenchmark?

Deze vraag is niet van toepassing. Een benchmark is een manier, vaak een set aan criteria of ijkpunten, om organisaties of prestaties onderling met elkaar te vergelijken. Er is geen benchmark voor pensioenfondsen voor duurzaam beleggen en PFZW gebruikt dus geen referentiebenchmark om te beoordelen of het product is afgestemd op milieu- of sociale kenmerken.

Waarin verschilt de referentiebenchmark van een brede marktindex?

Deze vraag is niet van toepassing omdat geen referentiebenchmark is aangewezen voor het naleven van de milieu en sociale kenmerken van de pensioenregeling.

Hoe heeft dit financiële product gepresteerd wat betreft de duurzaamheidsindicatoren voor het bepalen van de afstemming van de referentiebenchmark op de gepromote ecologische of sociale kenmerken?

Deze vraag is niet van toepassing omdat geen referentiebenchmark is aangewezen voor het naleven van de milieu en sociale kenmerken van de pensioenregeling.

Hoe heeft dit financiële product gepresteerd ten opzichte van de referentiebenchmark?

Deze vraag is niet van toepassing omdat geen referentiebenchmark is aangewezen voor het naleven van de milieu en sociale kenmerken van de pensioenregeling.

Hoe heeft dit financiële product gepresteerd ten opzichte van de brede marktindex?

Deze vraag is niet van toepassing omdat geen referentiebenchmark is aangewezen voor het naleven van de milieu en sociale kenmerken van de pensioenregeling.